Ma
dhawayn wakhtigaan bartay oo waxa I baray qalinkiisa. Ma dhawayn
wakhtiga aan warbaahinta ka maqli jiray magaciisa. Dhawr iyo toban
sanno ka hor, haddaanay labaatan sanno ahayn, ayaan bartay
qalinkiisa. Maxamed Siciid Gees, xilal badan oo kala duwan buu ka soo
qabtay Jamhuuriyadda Somaliland. Waan ku kalsoonahay inay jiraan dad
badan oo iga badiya aqoontiisa oo ay jid wada mareen, jidiin wada
cuneen, jabad na wada degeen. Hase ahaatee, waxa laga yaabaa inaad
isweydiiso qof aanay aqoon isu lahayn sidee buu qof kale wax uga
odhan karaa? Jawaabtu ma foga ee ii samir, iskuna day inaad qoraalkan
gebogebadiisa gaadho.
Magaca,
sumadda iyo sawraca Soomaali ma aha sida dadka qaarkood u yaqaannaan
oo wax meel kaliya ahi ay sheegan karto, odhan karto ciddaas iyo
ciddaas baa u talisa ama magaalo kaliya ayaa leh. Soomaalinnimadu
maaha siyaasad ee waa isir iyo qoomiyad. Waxaan uga socdaa,
Soomaalida waxa lagu sheegaa ummad taariikhdeedu 'Odhaah' ku dhisan
tahay oo ay yar tahay inay wax qoraan. Walow aqoonyahan iyo abwaanno
badani tilmaameen in wixii la qoraa ay quruumo hadhaan, imikana uu
jiro kacdoon wax-qorid iyo halabuur, ha iskaba taag darraadee,
haddana wali dhibtaasi ma suulin. Waxa suurtogal ah inaad tidhaahdo,
muxuu aqoonyahan Maxamed Siciid Gees uu gaar ugala soo baxay, iyadoo
dad badan oo kale joogaan? Saddex sifo ayuu aqoonyahanku, Ilaahay
cimriga ha u barakeeyo'e, kaga duwan yahay soomaalida kale badan
kooda, sidaan aaminsanahay. Ila tiri oo haddii aanad igu raacin, waa
'majirtadaa' igu dheh. Aqoonyahan kasta oo sooyaal iyo tagto waayo
kala duwan u soo taagnaa wuxuu galbadaa isaga oo inuu ka hadlo
mooyaane, aan qoraal ku weelaynin! Midhkaa wuu kaga duwan yahay
Maxamed Siciid oo isaga oo nool ayuu odhaah iyo dhigaal ba ina yidhi
wixii uu u soo taagnaa. Haa, 'Dharaaro Xusuustood' qormooyinka
la yidhaahdo ma akhriday? Haa dheh dee. Haddaanad akhriyin imika
raadso qarniyo xusuustood baa ku seeggane. Maxamed Siciid Gees sifada
kale ee aan aaminsanahay inuu kali ku yahay baa ah; kalbaxsanaanta
iyo hufnaanta aan mugdi ku jirin ee uu uga waramo wixii uu u soo
taagnaa iyo intii uu waayo-aragnimo ku dhaxlayba oo xaqiiqdii aad
mooddo inaad filim daawanayso marka uu ka sheekaynayo. Sababtoo ah,
taariikhdu kama soo hadho run-ka-sheeg iyo habrasho-la'aan, haddii
kale qofkaasi wuxuu qoraa wuxuu hadoodilo iyo taariikh majaro-habow
keenta. Isaga iyo Cabdiraxmaan Yuusuf Ducaale (Boobe), labadooda iyo
in badan oo kale, marag Alla ayaynu ka wada nahay kaydkay reebeen.
Laba qodob ma iga haysaa? Sifaha saddexaad ee aan aaminsanahay in uu
Maxamed Siciid Gees kaga duwan yahay aqoonyahanka kale waxay tahay;
nin kasta oo geddiisa ahi iyo mid kasta dabadii siyaasad soo galay
amma maalin ka dhex muuqday wuxuu raadsadaa cad quudheed iyo siyaasad
abbaheed goblantay oo ugu yaraan Soomaaliya u yaacaan oo u xilal iyo
mansab doontaan. Maxamed Siciid Gees iyo aqoonyahan/Siyaasiyiin badan
oo kale oo ku qanacsan Jamhuuriyaddoodan ayaa badan oo jira. Waa
sifaha saddexaad ee aan rumaysnahay inuu mudan yahay ammaanteeda iyo
bogaadinteeda.
Ta
kale, waxa in badan la yidhaahdaa 'Soomaalidu waa xabaal-ammaan' oo
qofku marka uu dhinto ayay yidhaahdaan 'Wuxuu ahaa..'. Waa dhab,
waxaanse qoraalkan u qorayaa in aan idhaahdo, adeero mahadsanid.
Maxamed Siciid Gees, xil ku saarnaa iyo xilal badan oo kale oo facaa
saarnaa ayaad gudatay. Qoraalkaygan iyo hadal kasta oo afka laga
yidhaahdaa ma daboolayo abaalkaad naga mudan tahay, waxayse ka
noqonaysaa badweyn dhibic biyo ah laga daray. Abwaan Maxamed Xaashi
Dhamac (Gaarriye), Allahaa u naxariistee ayaa yidhi;
Ha
laguu ilmeeyee,
Horta
dhimo af-maahee,
Eeggoo
la noolyiyo,
Ifkaan
kaaga baahnahay,
Wax
yar oo aqoonsi ah.
Dunnida
laguma waarayo'e, imika adiga oo nool naga hano hambalyo, duco iyo
abaal aannu kuugu hayno dhaxalka aan guurayn ee aad noo reebtay.
Adeero waan rejaynayaa oo waliba kaa sugaynaa haddii Alle qaddaro in
aad qormooyinkaa oo hormaysan oo la daabacay aannu aragno. Waxa kale
oo aan ku hanweynahay in soo-jireenka kale ee da'daada ah amma ay
jiraan waayo ay u soo joogeen ee aan qorin, ay qoraan oo facayaga iyo
jiilka dambe loo reebo. Sababtoo ah, madal kasta oo la yimaaddo waa
laga hadlaa, hadal na ugu yaraan wax baa lagu daraa oo waa la beddeli
karaa. Qoraalkaa quruumo hadha. Ifka samo ku nooloow adeero, aakhiro
na dembi-dhaaf iyo wanaag baannu kuu waydiinaynaa Ilaahay
dhammaanteenba.
Barkhad
M. Kaariye
05
May 2016.
Hargeysa,
Somaliland
No comments:
Post a Comment