Midkoodna in cid ka xoog badani
ugaadhsato ma jecla oo xayawaanka iyo bani’aadamkuba way ka siman yihiin. Wuxuu
dhex fadhiyey fasal ka mid ah kuwa uu maalinlaha uga xaadiro oo ah halka uu
rabay inuu ka bilaabo noloshiisa berri iyo waxa uu noqon doono. Waa u
caado oo deegaanka ku xeeran ayay ka mid noqotay in ay isaga iyo dhiggiisu
maalin walba maqlaan waxaanay dhegahoodu jeclaysan, la kulmaan waxaan naftooda
raalligelinin. Balse way ku qasbanaayeen in ay ku noolaadaan marxaladdaas.
Dibin-qaniinka, hoos-u-qammuunyoodka iyo
guuxa qalbigiisa ku oogan maaha mid kali ku ah, balse wuu uga xanuun
badnaa inta kale.
Qorshaha noloshiisa waa mid aan ka
faaruqin siduu culayska maskaxeed iyo nafeed ee saaran uu isaga qaadi lahaa.
Go’aan iyo tashi noocaas ahina waa mid aanay dhiggiisu ku dhiiranayn, balse way
soo dhaaftay in dhibaatadu ku koobnaato hoos-u-guux iyo ciil u gaar ah. Wuxuu
qaatay in uu gooni ula baxo guuxiisa, si aanay dadka uu la degan yahay u ogaan
xanuunkiisa. Gooni-u-bixintaankaas waxa ka mid ahaa in uu bedelo magacii
hooyadii iyo kii aabbihii u bixiyeen. Laba ujeeddo ayuu ka lahaa magacaa uu
bedelay oo kala ah; in uu ka midho-dhaliyo isbedelka uu doonayay e gubayay iyo
in wakhtigaa la dilay nin magac wayn ku lahaa, kaas oo uu magaciisa qaatay.
Midho-dhal iyo guul ay gaadheen kuwo
badan oo la deris ahaa oo sidiisa oo kale iyagoo taagyar uga baxay inay
xoroobaan, iyagoo u marayay nidaam jabhadeed oo ay isku xoreeyeen, iskagana
riixeen wxii caadaadis in badan dusha ka saarnaa.
Meles Tekele wuxuu ka soo jeeday
qoomiyadda Tikreega, waxaana dilay dadkii wakhtigaa gacanta ku hayay talada ee
Dhergiga. Sidaasi darteed, ayuu Legesse Zenawi uu ula baxay Meles. Meles
Zenawi wuxuu ahaa mid ka dhabeeyey fikirkiis dib-u-xorayneed iyo kii
magacsiisaba. Macnaha Meles, afka soomaaliga waxay ku noqonaysaa Jawaab, wuxuuna ku soo biiray inta
afrikaan faro-ku-tiris ah ee meel gaadhay, jawaabna u noqday bulshada aan
madoobayn.
Nolosha ayaan waayin caqabado, cid
xumahaaga sheegta iyo in kale oo cadaadis ku saartaba. Balse, Meles wuxuu
gaadhsiiyey nolosha dadka ku dhaqan Itoobiya halkii uu rabay inuu gaadhsiiyo oo
ah in midnimo, jacayl iyo sinnaan ay ku wada noolaadan. Walow inta aadmigu nool
yahay aan la waayayn cid cabata oo sheegata in xaqooda la duudsiyay, haddana
qiyaas dad kala qoomiyado ah, kala diimo ah, kala dhaqamo iyo caadooyinba ah oo
wada nool, waliba heshiis ku ah, dal kaliya iyo calan qudha. Wuxuu ka soo
qaaday nidaam cabudhin, cadaadis iyo caqli ka-gumaysi ah, wuxuuna soo
gaadhsiiyey nidaam xoriyadeed oo xadaysan, kuna dhisan caqli toosan iyo cudud
buuxda. Way dhici kartaa in dadka qaarkood ay yidhaahdaa xorriyaddu ma dhama oo
warbaahin baa la cabudhiyaa, siyaasi baa la xidhaa iyo dad baan hadli karin.
Balse, xoriyaadka hadaan la xadayn ama aanu u fikiri lahayn in xoriyadda iyo
xakamayn la isugu darin, dadku ma barteen waddaniyada iyo is-jacaylka, lexo-jeclada
dalka iyo ixtiraamka dadka la nool ee kale. Haddiiba aanu dabri lahayn, waxa
xadhkaha inay goostaan dhici lahayd maskaxo cadaadis iyo cabudhin saarnayd oo
ay ka suurtoobi karaysay inay si khaldan u fikiraan.
Ilaahay wuxuu ku abaal-marinayo waa mid
qoran, isaga ayaana Ilaahay diintiisa ku sheegay waxa ka horreeya. Balse, muxuu
la hoyday, muxuuse ka hoyday? Meles wuxuu dalkiisa uga tegay dhaxal ku filan haddii
sideeda loogu dhaqmo. Wuxuu ka tegay fac aan yaraan ku guuxayn sideed isaga
riixda cadaadis jira, waa tii uu soo maray markii uu yaraaye. Hase ahaatee, ku
fikiraya oo ku taamaya sidee ayaad u diyaarisa shahaadada waxbarasho ee ku
xigta tii aad dhamaysay? Wuxuu ka tegay gole baratan aqooneed, dhaqaaleed,
waddaniyadeed iyo dal dhisan. Dal uu soo gaadhsiiyey dalalka kale ee Afrika, badhkoodna
uu dhaafiyey, kaas oo hiigsanaya dalalka la sheego inay ka horumareen dhinaca
dhaqaalaha. Wuxuu uga tegay in muwaadinka dalkiisu ku faani karo
Itoobiyaan-nimo, karaamo ku leeyahay dalkii kale ee uu sharaf ka doono iyo in
uu afrikaannimo ku doodo.
Wuxuu mataaneeyey oo uu caddeeyay inay
is-turjumayaan magacii u la baxay, hammigiisii iyo halkuu hiigsanayay.
W.Q: Yaasmiin Maxamed Kaahin
Email: qalinbila01@gmail.com
No comments:
Post a Comment