Qurba-joog: Maxaa Ceeb la Korodhsaday!

“Qirta Water Gate-yadu ka badan taydun weriseene” – Gaarriye

Warar subag leh ayay u muuqan karaan mas’uuliyiinta xabsiga loo taxaabay magaalada Hargeysa ee lagu eedaynayo weecsiga booshcaddihii dawladda Cummaan ugu deeqday dadka gaajada iyo macaluushu Somaliland ku gabagabaynayaan.

Guddoomiyihii Gobolka Maroodi-jeex, agaasimihii wasaaradda Dib-u-dejinta iyo la taliyihii madaxweyne ku xigaanka, ayaa seeftii musuqmaasuqa ee saawirta ahayd (aan afka lahayni) dul gawdiiddaa.

Tallaabo wax-ku-ool ah oo ku diirrasho leh ayay tani u muuqataa. Waa markii ugu horraysey ee xukuumadda Axmed Siilaanyo xilkii ka xayuubisay, xabsigana ay u taxaabtay mas’uuliyiin lagu eedaynayo musuq iyo hanti ay weecsadeen. Musuq iyo lunsi baahsan oo ku waajahan mas’uuliyiin badan oo xukuumadda ka mid ah iyo wasaaradaba, ayaa wararkoodu beryahanba isa soo tarayeen. Dhinaca kale waxa iyana dareen welwel leh dad badani ka muujinayaan kooxo is-bahaysanaya oo ku urursan; sidii macaan-jecesha; halbawlaha iyo wadnaha dalka laga hago. Kooxahaasi waxa ay ku jiraan loollan ay ku kala riixanayaan u dhowayanshaha iyo saamayn-ku-yeelashada madaxtooyada, gaar ahaan madaxweynaha iyo shakhsiyaadka kale ee mindida daabka haysta ee wax ka go’aan ama dhegta madaxweynuhu u daloosho. Qurbajoog ayay kooxahani u badan yihiin. Mas’uuliyiintan hadda la xidhxidhay laftoodu ayaa la tibaaxayaa in ay kooxahaas kuwii dibedda loo tuuray ay ka mid yihiin, tanina soo dedejisay in waagu ku beryo oo cadceeddu is dul taagto!

Tani waa salleello ayay dad badani qabaan oo waa sahalo in bariis booshcadde ah iyo goosarado caammi ah la weecsadaa, waxa se jira sida soo baxaysa musuq iyo lunsi hantiyeed oo intaas ka sii baahsan, loona baahan yahay in Madaxweynaha, Ku xigeenkiisa iyo qolyaha la dagaallanka musuqu indhaha ku kala qaadaan oo ku baraarugaan, tanina u noqoto halkii ay ka dhaqaaqi lahaayeen, iyada oo si mutuxan farta loogu godayo dad rag iyo haweenba ka kooban oo aan ka fogayn mindida daabkeedu in ay yihiin ilaha wax is-dhaafinta iyo lunsiga hantiyeed halka ay cidhibta ku hayaan, lama huraanna ay noqonayso haddii la doonayo in wax la hagaajiyo in laga bilaabo in gogasha iyo kuraasta madaxtooyada lafteeda la nadiifiyo.

Qorba-joog badan oo isbeddelkii dhowaa jiitey oo waddanka u xoogsi tegey ayaa lagu tilmaamaa il irmaan oo musuq iyo fusuq badaniba ka soo burqadaan. Qaar waa mus’uuliyiin xilal haysa, qaar kalena xilal muuqda oo loo igmaday lama yaqaan, haddana waxa la tilmaamaa in qaarkood wasiirrada kaba awood badan yihiin! Qurba-jooggii ceeb ayuu ka korodhsaday u dhuyaalkii waddanka. Macallinkii xumaanta ee kharribnaa ayaa loogu yeedhaa! Waa dhif iyo naadir mas’uuliyiinta qurba-joogga ah ee dawladda Axmed Siilaanyo ka tirsan ee foolxumooyinkaaas soo yeedhaya ka nabadgelaysaa. Ceebeey tacaal! Bi’iwaa Cidla’-joogow; cosobsaad is lahayde; sawdigaa ciidda cantuugaye; mar labaad ciinka ku daaqay! Mas’uuliyiintan musuqa lagu eedaynayo labaa qurba-joog ah. Waa dhallinyaro haddii dembigaas lagu caddeeyo hankoodii siyaasadeed ee mustaqbal uu dumi doono, magacooduna ku hagaasi doono naanaysta taban ee “Booshcadde”!

Murugga iyo muranka mas’uuliyiinta qaranka sida joogtada ah uga dhex hulaaqa ee dibedda u shaaca ayaa ah dharabo kale oo hoos u dhigaysa milgihii iyo maamuuskii dawladnimo. Weedhaha wax-saarka leh iyo hadallada sawliilka leh ee mas’uuliyiinta sarsare warbaahinta isu mariyaan ama dadweynaha u mariyaan, ayaa ka mid ah “Water Gate-yada” dawladdeennan cidla’-joogga badan lagu dhalliili karo!

Fadeexaddan “booshacaddaha” ayaa se ugu daran. Waa fadeexad wadhan min Berbera, Burco ilaa iyo Hargeysa. Fadad kale oo wada fadeexad iyo faruuryo qaawan ah ayay tani fashilin kartaa haddii badhitaanno daahfurani dhammaystirmaan oo la sameeyo. Tuhunno badan oo wada musuq iyo wax is-dhaafin ah ayaa; sidii daruuro madmadow; dul hoganaya meelo badan iyo mas’uuliyiin dawladda ka mid ah, hayana xilal sare sare. Raad-gur iyo baadhitaanno banyaal ah ayaa lagama maarmaan ah. Haddii kale mooyi!

Dhoobadu halkii ay fadhidey, looma dhaadhicine

Jeeroo rag dheeraad cunoo, dhumuc leh loo yeedho

Nin wali wuxuu dhimay ilaa, dhabarka loo saaro

Dhacadiidka jeeroo rag badan, dhawda laga saaro

Jeeroo maxkamad loo dhisoo, dhididku hoobaano

Jeero wixii ay dhaceen, lagaga dheemaalsho

Dhunkaal shilinku jeeruu noqdoo, dhuunta mari waayo

Dhacarsiga la dayn maayo iyo , dhiilkii lays baraye

Dhabbadaa aan soo jilay haddii, laga dhabayn waayo

Dhutis xaalku kama baaqsadee, dhuuxa hadalkayga! – Cabdillaahi Suldaan Timacadde-

Qalinkii Maxamed Baashe X. Xasan

rasheedbaashe@gmail.com

©Weedhsan Corporation