Cumar Laangadhe iyo Jacaylkii Ina Suldaan!

Urugiyo xusuus baa

asaraarka faallada

saqda dhexe abuuree

umal iyo ladh soo kaca

wakhtiyada inkaarta ah

maxaa lagu illoobaa? Hadraawi

Inta nolosha waydaaratey waa intanu iskugu dhaw nahay, dhex marayaasha magaaladu waa asxaabtayda, af miisharada afka dhaadheer laygama ag waayo, xalqadaha xumaanta lagaga sheekeeyo waa marfushyadayda,salaada iyo sadaqada sanaddo horaa iigu danbeysay waayo, badanaa inta wax shaxaada ayan sii shaxaada, shaydaana wuu I duufsadey.

Booli quutayaasha aanu xasarada ka wada shaqayno, dumarka sida shaadhadhka ayay u kala badalaan, habeen kastana waa caruus, qaarkoodna naaguhu iyagaa soo doonta, duunyo ima dheera, ee waa cagaha!

Murqaanka awgii ban isweydiiya, sawjadaadi meday? Awlaad tallow miyaad heli? Caruurtaydu miyay curyaami sidaada? Mar kaliya waxa soo ururtay rajadii aan ka qabay guurka, ka dib markii gabdhihii gayaanka ahaa oo dhami iga san taageen dhibse umaan arkayn oo waayo anba maan hawaysteen inaan la haasaawo gashaanti cago la’ haddaan cararayo, niyadaydana kumay soo dhacdeen, se iminka waxan siraad ku raadinaya garoob jajabana oo mar isoo jaleecda. xataa kuwa nala qaylaa xaaraan mooye xalaal way iiga tukadeen.

Dariskayga waxa degan qof dumara oo maalin iyo habeen isha aan ku koriyo, waa geenyo, Indho deeralaya, jaaheeduna ifaayo, midabkeedu mariin dhalaal yahay, kubka iyo naasaha ku yaala aanad malaynahayn… u qaadan waa! xubin kastod jidhkeeda eegtana ateenkagu ful buu noqonaya, waxa dhalay abu jeerin, wiilashoodu waa rooxaanta magaalada,balwad ba daashatey ,subaxii alle soo gooyaba waxay ku dilaan kharash ay siistan qaad, salad hore ayay igu soo waa bariisatey, iyadoo aad u qaracan bay ii timi waxay iigu soo gashay qolkaygii yaraa, muragada iyo dhibta haysata ayay iskukay dhaafinaysa, anigana jaanis bay ii noqotey, wax walba way igu khasabtay inaan sameeyo, aniguna wan u ogoladey… jeeniga ayey jeeniga ii saartey, waan hiin raagey wanan dhididay, iyadiina ka daran, waan taabtay waabay igu dhagtey, iyadaaba dharkii si degdaga iga saartey, inaan riyoonayo ayan u haystaa, waaba dhab…dhinac kasta waan u rogay, wan isku miir beelnay, daalay oo hadana daalay, walina maan quraacan…haddaba ibtilo waa tane, yaa iga furfura? waa gabadh isku tumatey oo jidhkeeda iyo lafaheeduba dhisan yihiin, hawsheedi markay dhamaysatey ayey iga tagtey…Maalimo ka dib waanu is aragnay, tiiba maaha…intanan hadalba odhan bay tidhi “ Balaayo il la’aatay ama lug la’aatay, muxuu aha kan sida xun dadka ugu dhagagaya”

Goor galaba waxa kabadh aan dabo fadhiyey iigu yimi koox culimo ah (Tibliiqiyiin) wacdi iyo waano kadib, waxaan go’aansadey inaan ragas raaco, baaskiiladibay igu sii riixeen, iyagoo ii ducaynaya, masjidkana bay igeeyen, waan tukadey salaadii maqrib ee iigu horaysay, hada garoo Islaamna waan ahaa! Waxaan ogaadey in qaab nololeed kaygii hore, iga lumayey wakhti badan iyo aduun badan oon kacaa kuf ku helay.

Xumaan oo dhan baan iska ilaaliyey, hamigii naagaha ayaa iga yaraaday, is xiijintii iyo is xabeejinti ban ka reystey, durtaba xabuubtii ba ii soo noqotey, dubuurtii isaarnayd nuur iyo ilays baa badelay, asxaabtii shaydaankana awliyaa badeshay… haakah baan idhi, laakin, nimco waliba nusqaan leh, shaxaad ma jirro mana shaqayn karo, magaaladiina haddaan dib u galo, halkii horaan ka billaabaya oo waxaan odhanaya “cibaadaysaan cindiga ku hayee, daniba way igu celin ciyaaraha” lakiin cilmi diiniya oo lay fahansiiyey awgii baan u sabrayey.

Ma qadayn mana quraacan, gaajo iyo safrad baa iga soo saartey masjidka, waan iska socdaa mana garanayo halkaan u socdo, beer aan ag mareyey ban ku soo beedhay, waxaa cunay dhar tamaandho ah iyo wixii dhulka yaalay, ileen midhaha geedka saran gaadhi maaye… markii ay diiftii iga ba’day, ee aan miirsadey, ban isweydiiyey xaaraan iyo xalaal waxii aan cunay, kadibna waxan go’aansadey inaan cafis soo weydiisto odaygii lahaa bustaanka, dhawr jeer buu I diiday inuu I saamaxo lakiin wan ku soo noqnoqday oo kamaan hadhin, ugu danbeyntii waxu igu xidhayshuruud waxanu igu yidhi “ waan ku saamaxaya hadaad guursato gabadh aan dhalay oo gacmaha indhaha iyo lugahaba la’, cid guursatana aan waayey” ka daroo dibi dhal, waaba cumar cagoole oo guur ka naxay, wada tashi badan ka bacdi waxa aan go’aansadey, inaan gabadhaas ibtilooyinka aduunku ku dhan yihiin ee dubihii illaahay darran dooriga ugu dhacay aan guursado dabkay doonto ha kulaashe… waxan u sheegay odaygii inaan guursanayo, odaygii waxa uu yidhi “ Iminkan ku saamaxay, waa inoo khamiista iyo gurigayga, anaa wixii kharashe ee hawshaas ku baxayana qaba” odaygu waa suldaan maalqabeena bustaano iyo ganacsi kaleba iska leh, waayahay baan ku idhi… Khamiisti bay gaadhay, xagii balantu ahayd ayan u soo guurguurtey anigoo niyad jabsan oo culays dareemaya, markii aan guriga soo gaadhay ayuu odaygii ii timaamay xagii qolkii inantu joogtay, waan galay, waaba inan aad u quruxsan oo eebe lixdeedii laxaadba u dhameeyey, caafimaad qabta, nolol raaxo lehna lagu soo koriyey… iyadoo hadal dabacsan oo dhagahaygu hore u maqal igu soo dhawaynaysa ayaa waxay igu tidhi “ soo dhawow saygaygiiyow, aabahay run buu kuu sheegay, oo xaaraantan ka cago iyo indhaba la’ahay, aabahayna inbadan buu ii raadinayey qof xaaraanta iska dhawra oo I guursada… kiina adiguu noqday ee hanbalyo.” shinbirba shinbirkiisuu la duula, aduunka iyo aakhirana rabbi waxu kugu abaal marinaya marba sidaad tahay… asxaabta wanaagsanina waa noloshaada oo wanaagsanata:

Yaan masuuga shaydaan

Milicsiga aduunkiyo

Madadaalo kugu hodin

Noloshana kas iyo maan

Miyir sugan ku doondoon. Hadraawi.

Cumar Laangadhe

Hargeysa/Somaliland

Contact: Runsheeg_12@hotmail.com

©Weedhsan Corporation.